obraz_nag³owka

PL (polski) / EN (english - in preparation)

zegar s³oneczny w Orlu

Budynek Stacji Turystycznej „Orle” z zegarem s³onecznym.

zegar s³oneczny w Orlu - zbli¿enie

Zegar s³oneczny z bliska.

zegar s³oneczny


  • miejsce: osada Orle, budynek Stacji Turystycznej „Orle”
  • dostêpno¶æ: pieszo, na rowerze, na nartach, na wózku
  • wspó³rzêdne geograficzne: 50°48′53.9″ N, 15°22′59.1″ E
  • data „uruchomienia”: 9 maja 2009
  • fundator: Stacja Turystyczna Orle

Zegar s³oneczny to jeden z najstarszych przyrz±dów do pomiaru czasu. Obrót Ziemi wokó³ w³asnej osi i jej ruch dooko³a S³oñca powoduje na ziemskim niebie pozorn± wêdrówkê S³oñca w ci±gu doby i roku. To zmieniaj±ce siê po³o¿enie S³oñca na niebie jest mechanizmem napêdzaj±cym zegar S³oneczny. Cieñ wskazówki zegara s³onecznego zmienia swoje po³o¿enie i d³ugo¶æ wraz ruchem S³oñca. Godzinê odczytujemy dziêki podzia³ce czasowej umieszczonej na tarczy zegara s³onecznego. Odpowiednio skonstruowany zegar s³oneczny mo¿e pokazywaæ równie¿ datê. Zalet± zegarów s³onecznych jest ich prosta, odporna na dzia³anie czasu konstrukcja. Wad± - to, ¿e nie dzia³aj± ... w pochmurne dni i w nocy.

Istnieje wiele typów zegarów s³onecznych: horyzontalne, wertykalne, równikowe, biegunowe, nachylone. Ka¿dy z tych typów mo¿e przybraæ ró¿norodne formy. W³a¶ciwie jedynym wymaganiem jest to, aby wskazówka zegara by³a ustawiona równolegle do osi obrotu Ziemi a podzia³ka czasowa wykonana dok³adnie i czytelnie. Reszta zale¿y od wyobra¼ni konstruktora-artysty. Dlatego zegary s³oneczne pe³ni³y i pe³ni± rolê nie tylko u¿ytkow± (wskazywanie czasu), ale równie¿ estetyczn± - s± ciekawymi elementami ozdobnymi w architekturze.

Zegar s³oneczny w Orlu jest zegarem wertykalnym, tzn. jego tarcza jest ustawiona pionowo. Ze wzglêdu na ustawienie budynku wzglêdem stron ¶wiata, potrzebne s± w³a¶nie dwa zegary przymocowane do dwóch s±siednich ¶cian. Jeden zegar pokazuje czas od wschodu S³oñca do wczesnych godzin popo³udniowych, drugi od po³udnia do zachodu S³oñca. Oprócz godzin, oba zegary pokazuj± datê, z dok³adno¶ci± do oko³o tygodnia lub dwóch.

Obserwacja zegara s³onecznego jest okazj± do poznania kilku ciekawych rzeczy. Mo¿emy dowiedzieæ siê jak w ci±gu doby i roku S³oñce wêdruje po niebie, albo, ¿e czas odmierzany S³oñcem nie p³ynie jednostajnie tak, jak czas, którym pos³ugujemy siê na codzieñ. O tych ciekawostkach, jak równie¿ o tym, jak odczytaæ datê i godzinê ze wskazañ zegara s³onecznego w Orlu, dowiesz siê z zamieszczonego tu opisu (plik pdf).